Posted on

De Utmolken Toer: Kuiper en Tigchelaar op toernee

Foto: Ydwine Scarse

Op 3 oktober 2020 wurde de beide nije dichtbondels fan Elmar Kuiper en Geart Tigchelaar, respektyflik Wite Mûle, Swarte Molke en Ommers, presintearre yn de notaristún yn Jorwert. Dat dogge hja mei kollega-dichters Gerrit de Vries en Sipke de Schiffart. Muzyk is der fan de band Xigatze.
 
Dy presintaasje is it startskot foar harren toernee troch provinsje Fryslân. Alle folgjende wykeinen yn oktober steane hja op in oar plak, mei oare kollega-dichters en Xigatze wurdt ôfwiksele mei Kuiper syn band Tigers fan Greonterp. Op 9 oktober steane hja yn Warkum yn Op de Hoek van de Stal, 17 oktober yn kafee Marktzicht yn Drachten en as ôfsluter fan de toer op 24 oktober yn De Bres te Ljouwert. Der moat fanwegen koroana fan te foarren reservearre wurde.
 
De Utmolken Toer stiet garant foar in bûnte milkshake oan poëzy en muzyk. Kuiper en Tigchelaar hawwe fan harren sels al in unike smaak yn de Fryske literatuer, mar de optredens wurde mjukse mei gastdichters Cornelis van der Wal, Gerrit de Vries, Syds Wiersma en Sipke de Schiffart. De bands Xigatze en Tigers fan Greonterp skomje de poëtyske iismolke ekstra op.

Elmar Kuiper (1969) skriuwt poëzy, koarte ferhalen en toaniel. Yn 2004 is er debutearre mei Hertbyt. Wite Molke, Swarte Mûle is syn njoggende bondel. Syn poëzy waard nominearre foar ferskillende literêre prizen en oerset yn ferskate talen. Op 3 oktober kriget er de Rely Jorritsmapriis foar it ferhaal ‘Ni Hao’ en hy is ien fan ’e winners fan de troch Frysk literêr tydskrift Ensafh útskreaune wedstriid foar de Lange koartproazajûn mei it tige koarte ferhaal ‘Syn rassuvere knyn’.
 
Geart Tigchelaar (1987) hat foar syn earste bondel leech hert yn nij jek yn 2017 de D.A. Tammingapriis wûn en foar syn oersetting Erik of it lyts ynsekteboek fan Godfried Bomans yn 2016 de Obe Postmapriis. Yn Ommers steane proazagedichten, it is Tigchelaar syn twadde bondel. Foarpublikaasjes dêrfan komme op it Instagram-akkount @om.mers.

Facebooktwittermail
Posted on

Utslach ferhalewedstriid Lange koartproazajûn

Begjin dit jier hat Frysk literêr tydskrift Ensafh in oprop dien ta it ynstjoeren fan tige koarte ferhalen fan op syn heechst 250 wurden. Dat hat de redaksje fan it tydskrift dien, mei’t hja fûn dat der yn ’e Fryske literatuer mear omtinken foar proaza komme kin.
 
Dat hat fertuten dien, want mei 39 ynstjoerde ferhalen kin sein wurde dat it koarte ferhaal libbet as in hart. De sjuery, besteande út Gerbrich de Jong, Nyk de Vries en Anne Feddema, hat yn totaal 14 ferhalen bekroane.
De winners binne: Anneke Augusteijn, Ytsje Hettinga, Trevor Scarse, Friduwih Riemersma, Henk Wolf, Berber Spliethoff, Johannes Dijkman, Baukje Zijlstra, Elske Kampen, Amarens Hibma, Bregtje Sijtsma, Elmar Kuiper, Sipke de Schiffart en Angelique van der Veen.
Alle fjirtsjin ferhalen krije in plakje op de Lange koartproazajûn fan 27 novimber yn De Bogt fan Guné. De ferhalen fan de lêstneamde sân skriuwers binne troch de sjuery as de alderbêste koarte ferhalen bestimpele, dat dy wurde yn it novimbernûmer fan Ensafh publisearre.

Foto: Geart Tigchelaar

Op de Lange koartproazajûn wurde alle priiswinnende ferhalen foardroegen en ek it sjueryrapport. Teffens jout de Dichter fan Fryslân, Nyk de Vries, in optreden. Ynrin is om 19:30 oere yn De Bogt fen Guné (Fiverstrjitte 1, 8801 TT Frjentsjer), al is de jûn ûnder foarbehâld fanwegen koroana.
Frysk literêr tydskrift Ensafh komt seis kear yn it jier út op papier en op www.ensafh.nl ferskynt om de trije dagen in nije bydrage.

Facebooktwittermail
Posted on

Hinke Veenstra – Heit en ik

Heit en ik is in unyk boekwurkje: in bondel fersen fan in heit en syn dochter. It binne Sipke Veenstra en Hinke Veenstra.
 
Sipke waard yn 1924 berne yn Garyp. Yn syn libben spilen klanken, kleuren en wurden in hiele grutte rol. Hy wie muzikus (wurke oan muzykskoalle ‘De Wâldsang’ yn Bûtenpost) en dirigent, keunstskilder en dichter/skriuwer. Fjouwer kear brocht er in bondel út: Hjoed… (1985), Grien Ljocht (1987),  Wat ik sizze wol (1991) en Myn taal (1997). Yn syn fersen spylje de leafde foar Fryslân en it Frysk in grutte rol. Mar ek de natuer, de nostalgy en it leauwe binne wichtige eleminten. Yn 20o2 ferstoar Sipke Veenstra.
 
Dochter Hinke waard yn 1958 yn Garyp berne. Op dit stuit wennet se yn Drachten. It miljeu dêr’t se yn opgroeide hat gâns ynfloed op har hân. Krekt as by har heit waard de memmetaal har hieltiden dierberder. Ek grypt se nei de pinne om no en dan in fers of koart ferhaal te skriuwen. Se skilderet en fotografearret. Yn 2015 debutearre se mei de fersebondel Lang om let.
 
De titel fan dizze bondel is: Heit en ik. Links stiet in fers fan Sipke en rjochts fan Hinke. Beide beskriuwe hja libbenstema’s út har eigen perspektyf wei.
 
Utjouwerij: Eigen behear

Facebooktwittermail
Posted on

Dichter fan Fryslân nei skoallen ta

Foto: Geart Tigchelaar

De earste skoallen hawwe har oanmelden foar it fergese literêre lesprogramma en optreden fan Nyk de Vries as Dichter fan Fryslân. Op 22 septimber sil de Dichter fan Fryslân in lesoptreden fersoargje op Terra Wolvegea.

De Dichter fan Fryslân jout yn syn lesprogramma antwurd op de fraach wêrom’t literatuer en poëzij sa moai wêze kinne. ‘Literatuer en poëzy giet oer dysels, oer dyn eigen libben. Oer minsken fan dyn eigen leeftyd, yn deselde stêden en doarpen as dû, mei deselde fragen en langsten.’

De Dichter fan Fryslân biedt trije ferskillende lesprogramma’s oer poëzy en literatuer foar middelbere skoallen yn Fryslân. De lesprogramma’s binne geskikt foar gruttere en lytsere groepen en bestean alle trije út in optreden en les yn ien.

Nyk de Vries bringt op in tagonklike en humoristyske wize syn (foar in grut part eigen) ferhaal. In ferhaal oer syn eigen middelbere skoaljierren – as boufakkerssoan út in húshâlding dêr’t literatuer net fanselssprekkend wie. Hy fertelt oer syn eigen wille en ûnwissens yn dy tiid, oer fereale wêze en ferwachtings en foaral oer hoe’t er yn dy jierren sels mei it skriuwen en de literatuer yn oanrekking kaam.

Facebooktwittermail
Posted on

Simon Oosting – DC … en tichterby / DC … en dichterbij

Dizze tredde bondel fan Simon Oosting is twatalich en hjit DC … en tichterby/DC … en dichterbij. DC is Washington DC dêr’t de dichter in skoft wenne hat; gedichten oer DC steane yn it skift mei de gelikense namme. Der komme mear fiere streken oan bar, mar ek de omkriten fan de Feanhoop yn Fryslân dêr’t de dichter in searje gedichten oer brêgen makke hat. De bondel hat fiif skiften dy’t allegear in motto meikrigen hawwe út de Odyssee.

Utjouwerij: Afûk

Facebooktwittermail
Posted on

SatelLiet op 18 septimber yn Aldebiltsyl

It suksesfolle evenemint ‘SatelLiet’ wurdt troch de organisaasje fan it sjongfestival ‘Liet’ yn de hjerst fan 2020 trochset. De beide muzykrûtes ‘SatelLiet’ wurde yn Aldebiltsyl en Koarnjum organisearre.

Yn ’e rûte nei Liet 2020, dat plakhat op 6 novimber 2020, wurdt SatelLiet organisearre. Op freed 18 septimber en freed 16 oktober binne twa muzykrûtes mei lytsere en gruttere optredens te folgjen.

Yn septimber steane Fryske muzikanten en dichters yn Aldebiltsyl programmearre. Haadakt is Iris Kroes dy’t yn kultureel sintrum Aerden Plaats optreedt. De programmearring fan SatelLietis yn Aldebiltsyl mei winner Liet2019, Sequence en in foarstelling fan dichters fan Dichterskollektyf Rixt, Christa Niklewicz en Geart Tigchelaar

Yn oktober folget Koarnjum, mei haadakt ZEA, programmearre yn Theater de Wier yn Koarnjum.

It folsleine muzykprogramma, en ek de dielnimmers fan it sjongfestival, wurdt letter bekend makke.

Kaartsjes(en reservearjen) foar 18 septimber en 16 oktober à 10 euro kinne besteld wurde by de Aerden Plaats (Aldebiltsyl) en Theater de Wier (Koarnjum). Reservearjen is needsaaklik yn ferbân mei de RIVM-rjochtlinen yn it ramt fan koroana. Beide jûnen wurdt wurke mei lytsere dielgroepen. Nei it reservearjen krije belangstellenden harren startlokaasje fia de mail tastjoerd.

Facebooktwittermail
Posted on

Sjoerd Bottema – De grize oer de grouwe: duvelske streken

Goeie ferhalen meie altyd wer op ‘e nij ferteld wurde. Yn dizze bondel jout Sjoerd Bottema syn eigen draai oan bekende en minder bekende folksferhalen. Oer duvels, heksen, spûken en oar rosmos. Oer harren tsjustere praktiken, grouwélich en grousum, mar ek gauris fermaaklik.

Sjoerd Bottema debutearre yn 1995 mei It fertriet fan dokter Kildare. Dêrnei ferskynden ferskillende ferhalebondels en in roman. Yn 2020 waard it ferhaal Total Loss bekroand mei in Rely Jorritsmapriis.

‘In skriuwer fan formaat.’ (Jelle Krol)

‘In fakman.’ (Henk van der Veer)

Utjouwerij: Afûk

Facebooktwittermail
Posted on

Waailân: Dichters op it eilân

Foto: Geart Tigchelaar

Fan 11 oant en mei 13 septimber organisearret Dichterskollektyf RIXT har earste skriuwerswykein op de Folkshegeskoalle Skylgeralân, Skylge. Yn dat wykein komme dichters fan RIXT en fan it eilân by-inoar foar in útwikseling om mei-inoar te wurkjen oan nije fersen dy’t hja op it poadium bringe mei in einoptreden.

Dichterskollektyf RIXT bestiet sûnt 2018 en hjoed-de-dei binne der mear as fyftich dielnimmende dichters oansletten mei elk harren eigen lûd en styl, in unikum foar Fryslân en de Fryske literatuer. It skriuwerswykein is nei oanlieding fan de winsk by de dichters fan it kollektyf om de ferbining te sykjen, harren yn de poëzy te ferdjipjen en om mei-inoar poëzy te skriuwen en op te treden.

Krektlyn hat it dichterskollektyf ek al mei-inoar oan poëzy skreaun, mei de goed ûntfongen ‘Rigel fan Rink’. In wike lang hawwe op ’e Skriuwersarke RIXT-dichters wurke oan it trochjougedicht, ‘De bui’. Allyksa sille de njoggen RIXT-dielnimmers en seis eilândichters by Waailân mei-inoar poëzy kreëarje. Dat dogge sy troch ynspiraasje fan inoar en fan de omjouwing. Edwin de Groot, foarsitter fan it kollektyf, sil it barren yn goede banen liede.

De dichters sille harren resultaten fan Waailân foardrage ûnder in mienskiplik optreden op sneontejûn, 12 septimber. Dat optreden sil plakhawwe op de Folkshegeskoalle en om 20:30 oere begjinne. Tagong is fergees, mar fanwegen de feiligheidsmaatregels moat der rekken holden wurde mei beheind plak. Nei ôfrin sille de gedichten en in fideo fan it optreden publisearre wurde op de webside fan RIXT, www.rixt.frl, sadat de poëzy fan Waailân teffens digitaal tagonklik is.

It Skriuwerswykein ‘Waailân: dichters op it eilân’ wurdt mei mooglik makke troch de Provinsje Fryslân, Tresoar en de Folkshegeskoalle Skylgeralân.

Facebooktwittermail
Posted on

De kraak van de kluis
Ferhaal oer ferset, ferried en leafde

De kraak van de kluis fynt plak op sneon 26 septimber fan 19:43 oere ôf. Besikers dy’t in kaartsje keapje, kinne de produksje yn harren eigen hûs belibje. Hja wurde oanmoedige om dat mei in âldere of krekt in jongere generaasje te dwaan (fan 13 jier ôf). De kraak van de kluis wurdt makke yn it ramt fan 75 jier Frijheid. It is as ien fan de pear produksjes fan dit betinkingsjier oerein bleaun.

Teatrale thúsbelibbing
De kraak van de kluis is oars as ‘normaal’ teater. Fanwegen de koroanamaatregels is de produksje oer in oare boech smiten. Skriuwer Hein Jaap Hilarides bewurke syn skript en regisseur Sjoeke-Marije Wallendal ûntwurp in belibbing foar by minsken thús. De thúsbelibbing hat yngrediïnten dy’t alle sintugen oansprekke.

It ferhaal en de spilers
De kraak van de kluis is in ferhaal oer ferset, ferried en leafde. In groep fersetsstriders ûntfrjemde yn 1943 it befolkingsregister út ‘e klûs fan it gemeentehûs fan it Bilt yn Sint-Anne. Hja woenen foarkomme dat jonge manlju nei Dútslân stjoerd wurde koenen. Dy heldhaftige died moasten se lykwols djoer betelje.

Romke Gabe Draaijer fertolket de rol fan fersetsheld Lolle Rondaan út Bitgum. Riek, syn Amsterdamske ferloofde, wurdt spile troch Eline de Vries. De oare rollen wurde ynfolle troch akteurs as Theo Smedes, Marieke Swart, Frans Michael Verhagen, Jitze Grijpstra, Rienk Nicolai, Eke Born en oaren.

Kaartsjes binne te keap fia www.dekraakvandekluis.nl

Facebooktwittermail
Posted on

Mindert Wijnstra – Jesse

Joshua moat ferhúzje. Hy komt fan Ljouwert en giet mei syn mem by pake wenjen, op de pleats oan ‘e seedyk.

Wêrom moast er sa hals-oer-de-kop ferhúzje en wurdt syn namme ynienen feroare yn Jesse? Joshua/Jesse hat it der dreech mei: de nijsgjirrigens fan de bern op it doarp, syn heit dy’t oppakt is, syn hûn dy’t net meiferhúzje koe en syn mem dy’t sa gau mooglik wer ferhúzje wol… Hoe slacht er him hjir trochhinne en wa kin hy fertrouwe? Lieke miskien? In famke dat ek oan de seedyk wennet. En dêr’t er ferlyfd op wurdt.

Utjouwerij: Afûk

Facebooktwittermail