Ljouwert wol him kandidaat stelle foar de titel City of Literature. It Skriuwersboun sjocht kânsen en stiet derop oan dat de Fryske literatuer goed op ’e kaart set wurdt.
Op 14 febrewaris lêstlyn hat It Skriuwersboun de listlûkers fan ferskate politike partijen útnûge om mei-inoar te praten oer de Fryske literatuer en oer it provinsjale belied ta befoardering fan dy literatuer. Neist de politike diskusje hawwe wy yn poëzijfoardrachten de skientme fan it Frysk sjen litten. Mei in kwis ha wy wat fan de skiednis fan ús literatuer toand en yn in kollum krige de produksje fan hjoeddeisk Frysk proaza klam.
Op de jûn yn Tresoar wienen in protte Fryske skriuwers oanwêzich, ryp en grien. Skriuwers dy’t net allinnich skriuwe, mar ek aktyf binne op poadia, foarlêze op skoallen en yn biblioteken. De Fryske literatuer libbet as in hert. Sjoch mar nei al dy nije berneboeken dy’t ferskine en it omtinken foar it wurk fan Dichter fan Fryslân Eeltsje Hettinga en Dichter des Vaderlands Tsead Bruinja.
It Skriuwersboun wol der by de folksfertsjintwurdigers op oanstean om it belang fan de Fryske literatuer – no en yn ’e takomst – foar eagen te hâlden. Benammen no’t Ljouwert him kandidaat stelle wol foar de prestisjeuze titel UNESCO City of Literature, wurdt it heech tiid om mei-inoar de ynfrastruktuer ûnder de loep te nimmen.
As Skriuwersboun sjogge wy mooglikheden om op ferskate terreinen de posysje fan de Fryske literatuer fuort te sterkjen. De ‘ynfrastruktuer’ om Fryske skriuwers en de fersprieding fan harren wurk te stypjen is yn de ôfrûne desennia hieltiten smeller wurden. Dêrmei bedoele wy ûnder oare de boekepromoasje troch Boeken fan Fryslân, yn literatuer spesjalisearre meiwurkers by Tresoar en de Fryske Akademy, en de oanwêzigens fan Fryske literatuer yn de regionale media.
Boeken fan Fryslân is tsjintwurdich ûnderbrocht by de Afûk. De nije opset fan de Sutelaksje wurket. Om de marketing fan it Fryske boek duorsum te fersterkjen binne lykwols mear minsken (fte’s) nedich as de Afûk dêr no foar hat. Mei romte foar ekstra minsken yn de organisaasje kin de boekepromoasje profesjoneler en diverser oanpakt wurde om mear lêzers te berikken.
By de foar Fryske literatuer essinsjele kulturele ynstellingen Tresoar en Fryske Akademy (dy’t troch de provinsje mei bekostige wurde) wurdt it tal meiwurkers mei ekspertize yn Fryske literatuer aloan lytser. Op dy wize giet kennis oer it Fryske literêre erfskip foar de Fryske mienskip ferlern. As wy yn Fryslân it Frysk serieus nimme, heart dêrby dat de literatuer yn it Frysk bestudearre en tagonklik makke wurdt. De provinsje is yn de posysje om derfoar te soargjen dat mear profesjonele minsken sok wurk dwaan kinne.
Ynternasjonale kontakten binne in ferriking foar de yndividuele skriuwer, mar ek foar de Fryske literatuer yn it algemien. Dêrmei bedoele wy net allinnich dat it Frysk yn kontakt stean moat mei oare minderheidstalen, dat kin likegoed mei lytse en sels mei grutte talen. Yn it bûtenlân is men in folweardige bûtenlânske skriuwer, net sasear in skriuwer yn in minderheidstaal.
De provinsje is in grutte jildsjitter foar Omrop Fryslân. As men earne jild oan útjout, mei men dochs ek freegje om in tsjinprestaasje. It soe in tige grutte opstekker foar de literatuer wêze as der in strukturele literêre programmearring kaam by Omrop Fryslân.
Wy sjogge in grutte kâns foar Ljouwert om de titel binnen te slepen, mar dêrfoar moatte ûnderskate fjilden al gearwurkje.
De polityk moat njonken de ynstituten ek de skriuwers derby belûke en oarsom: mei-inoar de skouders derûnder om de literatuer op de Fryske, nasjonale en ynternasjonale kaart te setten. En dêrmei binne wy by dyjinge bedarre dêr’t it om draait: jo as lêzer.
Geart Tigchelaar is sikretaris fan
It Skriuwersboun
Publisearre yn de Ljouwerter Krante op 12-03-2019 en op ynternet.
