Op 6 novimber 2020 organisearret de Fryske Akademy yn Ljouwert de 3e Dei fan ’e Fryske Letterkunde, diskear yn gearwurking mei Tresoar. Hja binne op ‘e syk nei nijsgjirrige sprekkers!
Yn 2020 wurdt betocht dat it 75 jier lyn is dat Fryslân befrijd waard. Sadwaande organisearje Tresoar en de Fryske Akademy in kongres oer it tema Befrijing yn ‘e Fryske Literatuer. It kongres wurdt op freed 6 novimber 2020 holden by Tresoar yn Ljouwert, de stêd dy’t sûnt dit jier de titel UNESCO City of Literature hat. De fiertalen binne Nederlânsk, Frysk, Dútsk en Ingelsk.
It leafst ûntfangt de organisaasje útstellen dy’t passe by it tema, mar oare nijsgjirrige útstellen binne ek wolkom. Minsken wurde útnûge om foar 1 july in útstel foar in lêzing (heal A4, maksimaal 1A4) op te stjoeren nei:
Utjouwerij Het Nieuwe Kanaal hat it inisjatyf naam foar in bysûnder boekprojekt: De bêste Fryske ferhalen fan de 20e en 21e iuw.
Foar dy útjefte, dy’t útsein yn it Frysk ek yn it Nederlânsk ferskynt, wurde de ferhalen keazen troch in tiim fan literatuerkenners, foarme troch Jetske Bilker, Eric Hoekstra, Goffe Jensma, Jelle van der Meulen en Abe de Vries.
Sy litte har ek graach troch oaren ynspirearje. Op de Facebookside fan De bêste Fryske ferhalen kin elkenien oanjaan hokker literêre hichtepunten fan Frysktalige auteurs yn elts gefal yn it boek opnaam wurde moatte soene.
Woansdei 26 febrewaris 2020 wurdt de Fryske oersetting fan it Lexicon Frisicum presintearre op it provinsjehûs yn Ljouwert. Belangstellenden wurde fan herten útnûge dêrby oanwêzich te wêzen.
It Lexicon Frisicum fan Joast Hiddes Halbertsma (1789-1869) kin sjoen wurde as it begjin fan de leksikografy fan it moderne Frysk. It lexicon hat úteinlik laat ta it wittenskiplike Wurdboek fan de Fryske taal (1984-2011) en alderhande oare wurdboeken dy’t by de Fryske Akademy ferskynd binne. It Lexicon Frisicum (1872) is skreaun yn it Latyn en is dêrom net hiel tagonklik. Lykwols is it wurdboek tige nijsgjirrich foar de (ynternasjonale) stúdzje nei de Europeeske 19de-iuwske leksikografy, dy’t sterk troch de Romantyk beynfloede is. Foar leafhawwers fan it Frysk en de Fryske kultuer is it in nijsgjirrige publikaasje.
Fan 2018 oant 2020 is wurke oan it tagonklik meitsjen fan it Lexicon Frisicum. Leksikograaf Anne Dykstra is lûker fan it mânske projekt. Yn totaal is mear as 60% fan it Lexicon Frisicum oerset nei it Frysk. In grut part dêrfan is teffens oerset nei it Ingelsk en nei it Nederlânsk. It oersette part fan it Lexicon Frisicum wurdt publisearre op de webside fan it Instituut voor de Nederlandse Taal (IVDNT) te Leien.
Nei in ynlieding troch dr. Anne Dykstra sil de oersetting oan kommissaris fan de Kening drs. A.M.M. Brok oanbean wurde. Dat wurdt folge troch in demonstraasje fan it Lexicon Frisicum yn it portaal fan it IVDNT. Dr. Tanneke Schoonheim, ûndersiker/taalkundige by it IVDNT, sil fertelle oer it belang fan de oersetting. Ut namme fan de famylje Halbertsma sil Tj. Halbertsma in wurdsje dwaan.
It programma set útein om 12.30 en is frij tagonklik. De ynrin is fan 12.00 ôf. De gearkomste wurdt sletten om 13.15. Dêrnei is der noch romte foar fragen.
In programma foar freonen en troch freonen mei foardracht en muzyk fan alsidich keunstner Anne Feddema, skriuwer/dichter Martin Reints en skriuwer/dichter Edwin de Groot.
12 maart om 20.00 oere yn Snackbar de Jong yn Beetstersweach 14 maart fan 15.00 – 16.00 oere by Boekhannel Van der Velde Ljouwert 14 maart om 20.30 oere yn PERDU yn Amsterdam 15 maart om 14.30 oere yn Café De Bak, dbieb Ljouwert
De foarstelling ‘Thús’ giet oer Huismans lêste roman Sanfirdo. De roman spilet him ôf yn Fryslân en is in ferfolchferhaal op de novelle Sânfurd út 1999. Yn de roman folget de skriuwer de personaazjes Liuwe en Elize oer in tiidrek fan 25 jier yn it belibjen fan leafdes, yn it sykjen nei in plak op de wrâld en yn it sykjen nei in “thús”. Oer dy tema’s, oer de roman sels, oer de fragen én de mooglike antwurden dêrop mar benammen it sykjen giet dizze foarstelling.
8 maart om 15.30 oere yn Podium Gorter Balk 11 maart om 20.00 oere Café De Treemter Grou 13 maart om 20.00 oere yn Muzykpleats Bûtenpost
Hoe floeiber kinne taal en tinken wêze? Baukje Zijlstra en Sytse Jansma, twa skriuwers dy’t wurkje yn in meartalige werklikheid sykje de grinzen op fan harren libbens- en tinkwrâld en de rol dy’t taal dêryn spilet. Tusken Ljouwert en Amsterdam, tusken Bogiakumu en Jakarta, tusken Charleston en Monster lizze wrâlden fan ferskil en oerienkomst. Sljochtet taal grinzen, of smyt taal just grinzen op? En wat docht it mei dyn wêzen asto in grinsgonger bist yn dyn eigen libben?
8 maart 15.30 oere yn Brouwdok yn Harns 13 maart 20.00 oere yn OBE Ljouwert 19 maart 20.00 oere yn dBieb Burgum
Der binne al in skoft lûden te hearren yn literêr Fryslân dat Frysk proaza oan ’e krapperein komt mei al dy poadia, kollektiven en projeksjes foar poëzije. Proaza lient him likegoed om foardroegen te wurden, proaza is net allinnich foar ûnder de skimerlampe.
Frysk literêr tydskrift Ensafh hat dy útgjalpen heard en organisearret dêrom de Lange koartproazajûn op 27 novimber 2020 yn De Bogt fen Guné te Frjentsjer.
De redaksje fan Ensafh ropt elkenien op om in koart ferhaal fan net mear as 250 wurden yn te stjoeren.
Skriuwers fan de bêste ferhalen meie dy de jûns foarlêze en de alderbêsten wurde yn it papieren nûmer fan Ensafh publisearre.
De sjuery bestiet út Gerbrich de Jong (frisist, nearlandikus en dosinte oan ’e learare-oplieding NHL), Anne Feddema (skriuwer, byldzjend keunstner en redaksjelid) en Nyk de Vries (skriuwer, muzikant en Dichter fan Fryslân).
Foto: Geart Tigchelaar
It koarte ferhaal fan op syn heechst 250 wurden kin ynstjoerd wurde nei ensafhproaza@gmail.com oant 1 juny 2020. Alle (streek)talen dy’t yn Fryslân brûkt wurde, binne dêrfoar tastien. It ferhaal moat opstjoerd wurde yn in word-bestân, mei fermelding fan namme, adres en tillefoannûmer.
De sjuery beoardielet de ynstjoerings anonym. Jo krije útslach nei 1 augustus, oer de útslach kin net korrespondearre wurde.
Tresoar organisearret in kursus Koartproaza as jo op wei holpen wurde wolle foar it skriuwen fan in koart ferhaal. Yn trije jûnen wurde jo ûnder betûfte lieding fan skriuwer Koos Tiemersma ûnderwiisd en begelaat. Sjoch foar mear ynformaasje op tresoar.nl. of sirkwy.nl.
Bestsellerauteur en skriuwer fan it nasjonale Boekewikegeskink Annejet van der Zijl is dit jier de spesjale gast op de Literêre jûn yn Ljouwert op sneon 7 maart 2020. Oanlieding foar har komst is de start fan de Boekewike én it ferskinen fan de Fryske oersetting fan ‘har’ Boekewikegeskink Leon & Juliette. Njonken Van der Zijl is dêrom ek oersetter Baukje Zijlstra ien fan de haadgasten. Direkteur fan it Historisch Centrum Leeuwarden en literatuerleafhawwer Geart de Vries giet wiidweidich mei Van der Zijl en Zijlstra yn petear. Ek sille skriuwer en oersetter fragminten út it geskink foarlêze en is der romte foar fragen út it publyk.
De Literêre jûn wurdt holden by Dansschool Saco Velt yn Ljouwert.
Programma: 20.30: ynrin, muzyk troch Wiebe
21.00: iepening troch Geart de Vries
21.05: yntroduksje Geart de Vries, Annejet van der Zijl en Baukje Zijlstra
21.10: foarlêzen troch Annejet en Baukje
21.20: muzyk Wiebe
21.30: ynterview Annejet van der Zijl en Baukje Zijlstra troch Geart de Vries
BLAUWE KIEPEN theatervoorstelling van Melvin van Eldik in beurtschip De STÂNFRIES op donderdag 20 februari 2020. Aanvang: 20.30 uur. ‘Liwwadder lietsjes en smoute ferhalen’. Het idee voor zijn Leeuwarder liedteksten (en niet te vergeten zijn Liwwadder gedichten) was geboren na het behalen van de 1e prijs bij een vertaalwedstrijd uitgeschreven door de Leeuwarder Courant i.s.m. Stichting Literaire Activiteiten Leeuwarden, waarbij het lied ‘A working class hero’ van John Lennon vertaald moest worden. Zijn Liwwadder vertaling ‘Un held uut de Meenthe’ kreeg de meeste punten.
Ook won Melvin de 1e prijs van de Poetry Slam Zeist, stond in de finale van NK Poetry Slam te Utrecht (2009), ontving de Leeuwarder Pommeranten Prijs 2018 en afgelopen 18 december won hij de Poetry Slam 058. Dus: “Must hier komme, dan sa’k bij dy komme.” Het schip ligt in museumhaven Wirdumerpoortsdwinger bij Mercuriusfontein.
Op freed 21 febrewaris, de Ynternasjonale Memmetaaldei fan de Feriene Naasjes, presintearje it Europeesk Buro foar Lytse Talen EBLT, Mercator Europeesk Kennissintrum en Slieker Film mei-inoar de priiswinnende Fryske film Bûtendyk.
Dy film fertelt it bysûndere ferhaal fan Tsjerk Visser út Wierum, de 91-jierrige heit fan makkers Geertrui en Sjoukje Visser, dy’t noch alle wiken op it fiskersskip fan syn soan de see op giet. De film hat de priis foar bêste amateurfilm wûn fan de Noorderkroonkompetysje fan it Noordelijk Film Festival. Njonken Bûtendyk presintearje EBLT, Mercator en Slieker Film ek noch twa oare koarte films.
De koarte Baskyske spylfilm Anti fan regisseur Josu Martinez spilet in pear jier nei de Earste Wrâldoarloch (yn 1921) yn Frânsk-Baskelân. It giet oer de skoalbern yn it plakje Bizkarsoro, dy’t, at se Baskysk prate, in balkje mei de tekst “Anti” om de nekke krije. Wa’t oan de ein fan de dei it balkje om de nekke hat krijt straf. Ek oare regionale talen, lykas it Oksitaansk en Welsk, binne bekend mei dy praktyk. In oangripende film, foar dizze gelegenheid Frysk ûndertitele, dy’t goed past yn it ramt fan dizze Memmetaaldei. Hy hat awards wûn op it Independent Film Festival Claypol (Argentinië) en ek op it Babel Film Festival op Sardinië.
De tredde koarte film is de dokumintêre Evó ce Esú. It is it ferhaal fan de Griko-minderheid yn Puglia, yn de hakke fan Italië, troch harsels ferteld. De Griko stamme ôf fan de âld-Grykse kolonisten. It is harren troch de iuwen hinne slagge om in soad fan harren identiteit, tradysjes, kultuer en taal te bewarjen, mar de taal soarge ek foar ôfstân ta de Italiaansktalige buordoarpen. Tsjintwurdich wurde de Grykse wurden sjoen as lûden om te bewarjen en mei grutskens oer te dragen. Dizze dokumintêre dûkt yn it libben fan de Griko, tusken leafde, emigraasje, nostalgy, famylje en muzyk en jout ynsjoch yn de wiffe balâns tusken de hoop om it Griko te behâlden en de berêsting yn it ferdwinen fan dizze âlde taal en kultuer.
Elk jier op ynternasjonale memmetaaldei organisearje EBLT en Slieker Film tegearre in bysûndere filmfoarstelling. EBLT en Slieker Film dogge dat yn oparbeidzjen mei Mercator, it Europeesk kennissintrum foar meartaligens en taallearen fan de Fryske Akademy. De ôfrûne jierren waarden de folgjende produksjes nei Ljouwert helle: Son Bojos, aquests Catalans (Kataloanië, 2014), Syrcas (Wales, 2015), Amama (Baskelân, 2016), Sumé (Grienlân, 2017), Cigán! (Slowakije, 2018) en Daor Klept de Klokke Weer (Stellingwerf, 2019). It EBLT besiket, foarsafier’t tiid en middels it talitte, om films oan te bieden mei ûndertitels yn it Frysk. Dat is dit jier ek wer slagge: de koarte film Anti wurdt spesjaal foar dizze fertoaning foarsjoen fan ûndertitels yn it Frysk. De Italiaanske dokumintêre wurdt fertoand mei Ingelske ûndertitels. De film Bûtendyk is yn it Frysk en wurdt fertoand sûnder ûndertitels.
In kaartsje foar alle trije films kostet €5,-. Dizze unike fertoaning is allinnich op ynternasjonale memmetaaldei: Op freed 21 febrewaris om 16.00 oere.
Still út ‘Bûtendyk’ (EBLT)
Wy brûke op ús webside cookies om jo in goed wurkjende webside oanbiede te kinnen, en jo foarkarren te ûnthâlden foar in folgjende besite. As jo op ‘Ja’ klikke, akseptearje jo it brûken fan ALLE cookies.
Wy brûke op ús webside cookies om jo in goed wurkjende webside oanbiede te kinnen. De essensjele cookies wurde troch jo browser op jo kompjûter opslein omt se nedich binne foar it funksjonearjen fan de webside. Wy brûke ek cookies fan tredden foar it analysearjen fan besites oan ús webside. Dizze cookies wurde allinnich opslein yn jo browser as jo dêr tastimming foar jouwe. Jo kinne dizze cookies ek útskakelje. De webside kin dan wol wat oars wurkje of reagearre.
Essinsjele cookies binne needsaaklik om de webside goed funksjonearje te litten. Dizze kategory befettet allinne cookies dy’t de basisfunksjes en feiligenskomponinten fan de webside funksjonearje litte. Dizze cookies bewarje gjin inkelde persoanlike ynformaasje.
Alle cookies dy’t net strikt needsaaklik binne om de webside funksjonearje te litten en dy’t spesifyk brûkt wurde om persoanlike data fan brûkers te sammeljen lykas analytics, advertinsjes en oare yntegrearre komponinten wurde beskôge as net-needsaaklike cookies. It is ferplicht om tasizzing fan de brûker te krijen foardat dizze cookies yn wurking set wurde op de webside.
