Hjirûnder kinne jo de tekst lêze sa’t dy nei alle fraksjes gien is as reaksje op de nije kultuernota ‘Kultuer oan ‘e Kime’ fan Provinsje Fryslân. André Looijenga hat út namme fan ‘e leden fan It Skriuwersboun op 12 desimber by de Byldfoarmjende Steatekommisje yn it Provinsjehûs ynsprutsen.
Ljouwert, 12 desimber 2018
Rju achte leden fan Provinsjale Steaten,
Mei fernuvering hawwe wy yn it útfieringsprogramma Kultuer oan ’e Kime de plannen foar de weroriïntaasje fan de kulturele ynfrastruktuer fan Fryslân lêzen. De leden fan it Skriuwersboun binne ferbjustere hoe’t yn dat beliedstik it Fryske kulturele fjild redusearre wurdt ta de twa grutste publykslûkers: popmuzyk en toaniel.
Yn it útfieringsprogramma lêze wy faak dat de ‘talichheid’ en de ‘meartaligens’ fan de kultuer yn Fryslân in sterk punt wêze soe. Yndied! Mar wy meitsje ús grutte soargen, omdat dy moaie wurden oer ‘talichheid’ net eksplisyt ferbûn wurde oan it skreaune Frysk, net ferbûn oan literatuer yn it Frysk, en ek net oan de ‘makers’ dy’t har spesjalisearje yn it skriuwen yn it Frysk. De skriuwers, de dichters, de oersetters wurde nammentlik nergens neamd yn de nije beliedsnotysje!
Der hawwe dan ek gjin fertsjintwurdigers fan it Fryske literêre fjild meipraat yn de petearen foar it ûndersyk Fryslân – lân van krêft en kânsen. Wy begripe net wêrom’t dy net útnûge wiene.
It Skriuwersboun hat fûnemintiele beswierren tsjin de teneur yn de beliedsnotysje Kultuer oan ’e Kime, dat kultuer yn Fryslân ûndergeskikt makke wurdt oan ekonomyske doelen. Keunst en kultuer wurdt benammen delset as in middel ta it fuortsterkjen fan fêstigingsklimaat en toerisme. Dit bedriget de autonomy fan de keunst. Dit liedt neffens ús ek ta in ynhâldlike útholling. Wy ferwachtsje hieltyd mear keunst dy’t mei in toeristyske blik, oerflakkich en stereotyp, nei Fryslân en de Fryske mienskip sjocht.
Foar echte kulturele ynnovaasje hjir yn Fryslân is kennis nedich, net allinnich in ‘ferhaal’, mar djipper geande kennis fan de eigensinnige Fryske kontekst en ús Fryske talen.
As it giet om it plak fan de Fryske taal yn de kulturele ynfrastruktuer, is it saneamde Bidbook Frysk oer meartaligens in teloarstelling. Dat Bidbook is net folle mear as in reklamefolder oer de aktiviteiten fan ‘Lân fan Taal’ yn 2018. Neffens it Skriuwersboun is der in beliedsstik nedich dat folle breder en djipper yngiet op it Frysk yn it provinsjale kultuerbelied. Literatuer yn it Frysk is ommers it anker fan it Frysk as kultuertaal. Ek foar bygelyks heechweardich lokaasjeteater yn it Frysk binne mear ferbinings mei de literatuer essinsjeel.
It Skriuwersboun freget Provinsjale Steaten om derop oan te stean dat Fryske literatuer in folweardich plak krijt yn de kulturele ynfrastruktuer fan it kommende desennium.
Wat neffens ús nedich is, is in aparte notysje oer it provinsjale literatuerbelied, – dy’t de skriuwers net weimoffelet ûnder de ‘taalbefoardering’. Wy freegje om in notysje mei in blik dy’t breder is as allinnich subsydzjebetingsten, mar dy’t bygelyks ek in antwurd hat op in bettere marketing fan Fryske boeken en op mear ynternasjonale útwikseling fan Fryske skriuwers en harren wurk.
It Skriuwersboun sprekt de hope út dat Provinsjale Steaten helpe kin om sa it plak fan de literatuer yn it Fryske kulturele fjild better te boargjen as yn dizze plannen it gefal is.
Ut namme fan de leden fan it Skriuwersb
