Blog

De Rely Jorritsmapriisfraach foar Fryske ferhalen en gedichten is wer iepensteld. It is de 69ste kear dat de priisfraach útskreaun wurdt. Wa’t gading meitsje wol, kin in ferhaal en/of fers ynstjoere. In ûnôfhinklike sjuery hifket de ynstjoeringen anonym en kin maksimaal  fiif ferhalen en fiif fersen bekroane. Elk bekroand ferhaal of gedicht wurdt honorearre mei €1000.
De ynstjoertermyn slút 15 maaie o.s. De sjuery  bestiet út Beart Oosterhaven, Oene Spoelstra en Marrit de Schiffart.

Rely Jorritsma (Jellum 1905 – Nijmegen 1952) hie yn syn testamint bepaald dat der alle jierren in priisfraach útskreaun wurde moat foar de bêste fiif gedichten en fiif ferhalen yn de Fryske taal. Al sûnt 1954 wurdt syn winsk útfierd. De stifting Rely Jorritsmafûns hat de organisaasje opdroegen oan de stifting  Frysk Letterkundich Museum en Dokumintaasjesintrum (FLMD).
De ynstjoeringen moatte digitaal as bylage ferstjoerd wurde oan rely@stiftingflmd.frl  Namme, adres en telefoannûmer fan de ynstjoerders moatte apart yn de e-mail fermeld wurde, mar bliuwe geheim foar de sjuery. Foar mear ynformaasje sjoch de webside  www.stiftingflmd.frl

IEPEN OPROP: IN NIJ JIER, IN NIJE NAMME, IN NIJ LOGO!

Om’t wy no fan Skriuwersboun feroare binne yn Skriuwersbûn, liket it ús in gaadlik momint om ek ús logo nij foarm te jaan. Wa fan jim hat it bêste en moaiste idee foar ús? Qua styl litte wy it oan jim oer – mar it moat wol ynpasber wêze op de reachside, fansels!

It logo brûke wy net allinnich op ús briefpapier, mar ek op ús reachside, de sosjale media en in folder/kaartsjes (de teksten dêrfoar, dêr wurkje wy ek hurd oan). It logo moat it doel fan ús feriening útdrukke: wy hawwe hert foar de Fryske skriuwerij, de taal, de literatuer en wolle ús ynsette foar it behâld en de fersprieding dêrfan.

It logo moat brûkber wêze foar ferskate doelen en media; dêrom hawwe wy it logo net allinnich nedich as ‘plat’ plaatsje, mar ek as bewurkbere ôfbylding nedich, sadat it sûnder kwaliteitsferlies grutter en lytser wurde makke kin – de ûntwerpers ûnder jimme seit dat genôch, tink ik. Us budget is 400 euro foar it úteinlik keazen logo en de útwurking. It logo wurdt eigendom fan it Bûn.

Hasto in moai idee? Stjoer dan foar 1 april dyn logo (gewoan as pdf) nei: bestjoer@skriuwersboun.nl. Wy sille dan (nei it anonym meitsjen fan de ynstjoeringen) in kar meitsje en dan kin it fierder útwurke wurde.

Wy hoopje it nije logo presintearje te kinnen op ús ledegearkomste op 20 april!

Wa skriuwt in fers foar 12-18-jierrigen dat geskikt is om foar te dragen?

De organisaasje fan it FeRstival wol foar de edysje fan 2023 wer in FeRsefariaasje-bondel gearstalle mei safolle mooglik nije fersen. Ut dy fersen kieze dielnimmers it gedicht foar de foarronde.
In karkommisje giet (anonym) gear oer de fersen. Wurde dy geskikt achte, dan sille se bondele wurde yn FeRsefariaasje. Dat sil nei de simmerfakânsje nei de skoallen stjoerd wurde. Der binne trije doelgroepen:

• Starters 1ste klasse basisfoarming, dus 12/13 jier;
• Trochsetters 2de en 3de klassers, dus 14/15 jier;
• Toppers 4de klassers, MBOers en HBOers, 16/17/18 jier.
  
  De útdaging is fansels om hjoeddeiske tematiken te ferwurkjen en út it perspektyf fan de jongeren wei te skriuwen. Ferline jier keazen de Starters bygelyks opfallend faak it gedicht ‘Rampgebiet’ fan Paul van Dijk. In net al te dreech gedicht mei in tema dat foar skoalgeande jongerein werkenber is. De groep Toppers kin al hiel wat oan en kiest faak moderne poëzij.
  
  De fergoeding is € 75,- it gedicht as de karkommisje in fers útkiest. Bydrages kinne oanlevere wurde oant 1 maaie o.s. fia ferstival@cedin.nl.
  

PS: Dichter fan Fryslân Sigrid Kingma begeliedt dit jier in skriuwgroep FeRstival. Wolst ek gedichten skriuwe foar FeRstival, de Fryske foardrachtwedstriid foar middelbere skoallen, mar soest ûnder it skriuwproses graach feedback krije fan oare dichters? Of fynst it gewoan moai om wat djipper yn de foardrachtkultuer te dûken? Slút dan oan by de Skriuwgroep Ferstival, in groep dichters dy’t ûnder lieding fan Dichter fan Fryslân Sigrid Kingma oan ‘e slach giet mei it skriuwen fan gedichten dy’t geskikt binne om foar te dragen. Mei de groep wurde de gedichten bepraat en dielnimmers jouwe inoar tips. De gedichten wurde ynstjoerd nei Cedin en guon dêrfan wurde honorearre mei in plakje yn de nije bondel FeRsefariaasje.

Datums: tiisdei 28 maart, 4 april, 11 april en 18 april 2023 (20.00 oere, De Gouden Leeuw, Tresoar).

Der is plak foar maksimaal 12 dielnimmers. Oanmelde kin oant 4 maart by Sigrid Kingma, sigridkingma@gmail.com

As Skriuwersbûn binne wy bot skrokken fan de deadsbedrigingen oan ús Nederlânsktalige kollega Pim Lammers. It is skoan te begripen dat er him weromlutsen hat as dichter fan it ‘Kinderboekenweekgedicht’. Mar it ûnbegryp en de agressy dy’t him ta diel falt rekket ús as auteurs allegearre.

Skriuwers en dichters hearre yn alle frijheid beskriuwe te kinnen wat der ûnder minsken bart en barre kin. Yn ferhalen en gedichten giet it oer emoasjes en ûnderfinings fan echte minsken, bern en folwoeksenen. Ferhalen en gedichten kinne bydrage oan ferwurking, begryp, ferwûndering, fernuvering en hja liede somtiden ek ta ûnbegryp, argewaasje en sels lulkens. Dat is de treastende en de konfrontearjende funksje fan literatuer.

Lêze is ûnderfine, ûndergean, yn jin omgean litte, ferrast wêze, betiden huverje. Wannear’t dy huvering liedt ta haat tsjin de auteur, bart der wat slims. In maatskippij dy’t sokke haat tastiet, wêryn dat net korrisjearre wurde kin, ferkrampt, lit har wichtichste wearden fersleaukje, fertutearzet.

It minste wat alle skriuwers en lêzers dwaan kinne is iderkear wer fertelle wat de funksje fan de literatuer is. En dat dy funksje ûnmisber is foar in maatskippij dy’t plak ynrommet foar minsken – alle minsken.

Wa’t de moed even net opbringt om te skriuwen: dat is skoan te begripen. En foar it oare en de oaren: gjin belies jaan. Ferhalen betinke, dichtsje, rapportearje, spegels foarhâlde, sjen litte wat der yn en tusken minsken omgiet.

It Skriuwersbûn stiet folslein achter it artikel fan ús lid en berneboeke-ambassadeur Tialda Hoogeveen yn de LC fan 7 febrewaris. It is yntegraal werom te finen op ús reachside: www.skriuwersboun.nl.

En fanselssprekkend slute wy ús ek oan by de reaksjes fan de Auteursbond en PEN-Nederlân.

Graach diele wy mei tastimming fan Tialda Hoogeveen, berneboeke-ambassadeur en lid fan it Bûn, mei jimme har ynstjoerde stik yn de Ljouwerter Krante fan hjoed, 7 febrewaris.

“De nijste pandemy yn ús maatskippij is it firus fan cancelling. Trial by media as in groep of yndividu wat fertelt, fynt of skriuwt dat in oare groep of oar yndividu net oanstiet. It is net langer de rede en de dialooch dy’t hjir regeare, mar de Twitter-kultuer fan snelle, fileine, agressive, ûnnuansearre en faak ek anonime mieningen, ynklusyf (deads)bedrigingen.

Ik reagearje hjirmei fansels op de deadsbedrigingen dy’t Pim Lammers ûntfong, neidat it CPNB him frege hie it Kinderboekenweekgedicht te skriuwen by it Kinderboekenweektema ‘Bij mij thuis’.

Hoewol’t it folslein begryplik en legitym is dat Lammers him weromlûkt, ha ik it berjocht mei ôfgriis lêzen. Foar it gruttere plaatsje fan in sûne demokrasy skûlet der in gefaar yn as keunstners hannelje fanút eangst. Want wat reitsje wy kwyt as keunstners – ik ha it hjir oer keunst yn it algemien, dêr’t literatuer in wichtich part fan is – net mear yn frijheid makke wurde kin?

De wrâld is grutter as ús holle. En krekt dat is wat de keunst ús bringt. It nimt ús mei nei plakken dêr’t wy oars net samar komme soene, tsjustere en ûnoangename plakken like goed as romantyske en leave wrâlden. It jout ús wurden oan emoasjes dêr’t wy sels de wurden noch net foar fûn ha. It makket ús empatysker. It biedt ús treast.

It is te maklik om te tinken dat keunst in aardige ekstra yn it libben is. Keunst is in yntrinsyk part fan ús wêzen en ferbynt ús mei de wrâld, mei oaren, mei de skiednis en reflektearret op ús bestean. It is dan ek folslein ûnakseptabel dat skriuwers yn harren feilichheid en frijheid bedrige wurde. In freedsume maatskippij is ûnmooglik sûnder literêre frijheid.

Yn it ljocht fan alle foardielen dy’t keunst en lêzen mei him meibringt, is it hiel ferûntrêstend dat der sprake is fan ûntlêzing en ôfnimmende taalfeardigens fan learlingen op de basisskoalle, yn it fuortset ûnderwiis en op pabo’s, en it swiere waar dêr’t de keunstsektor him yn befynt as gefolch fan de koroanapandemy en besunigingen troch de polityk. De ûnmisbere funksje fan keunst yn it libben komt dêrmei yn ’e knipe. Net goed begripend lêze kinne, betsjut ek gelaagdheid yn literatuer net sjen kinne.

Fansels binne deadsbedrigingen oan it adres fan skriuwers net nij, tink oan de fatwa dy’t Salman Rushdie oer him hinne krige nei it skriuwen fan syn boek Duivelsverzen . Wat wol oars is, is it yngrediïnt social media yn it debat. Kanalen dêr’t minsken fluch, sûnder nuânse, anonym harren miening spuie kinne. Neist Lammers is Marieke Lucas Rijneveld in aktueel foarbyld fan in keunstner dy’t hjirmei te krijen hie. Rijneveld luts him werom fan it oersetten fan it Amerikaanske gedicht The hill we climb nei krityk en bedrigingen.

Allinnich as der romte is, kinst bewege. Dy romte wurdt no beheind troch it eangstbyld fan trial by media . De cancelkultuer liedt koartsein ta in krampkultuer, want de eksterne kritikus fan trial by media wurdt al gau in ynterne kritikus dy’t ús út eangst derfan wjerhâldt ús te uterjen sa’t wy wolle.

Mar wat is keunst noch wurdich as der in auto-korreksje komt foardatst sitten giest om te skriuwen, skilderjen of filmjen? Wat is keunst noch wurdich ast it net wrâldkundich doarst te meitsjen?

Lit it feroardielen fan minsken oer oan it rjochtssysteem. Stypje keunst en frijheid no’t it nedich is, keapje sa’n moai keunstwurk foar yn de kast. By de lokale boekhannel fansels.”

TIALDA HOOGEVEEN

Berneboeke-ambassadeur en einredakteur de Moanne

Hast as literêr skriuwer koartlyn dyn debut skreaun en publisearre? Dan foldochst faaks oan de betingsten foar it oanfreegjen fan in beurs foar it skriuwen fan dyn twadde boek by Het Letterenfonds.

Ast dit jier foar it earst in oanfraach yntsjinje wolst en hjir fragen oer hast, kinst dy – live of online – foarlizze yn it sprekoere op woansdei 8, tiisdei 14 of woansdei 15 febrewaris 2023. Oanmelde kin oant en mei freed 3 febrewaris.

As dyn literêr debút utkommen is nei 1 jannewaris 2020 en foar dat debút in kontrakt ôfsletten is dat foldocht oan de betingsten fan it Modelkontrakt GAU / Auteursbond, dan kinst in subsydzje-oanfraach yntsjinje foar it skriuwen fan dyn twadde boek. De deadline foar it yntsjinjen fan in earste oanfraach falt dit jier op woansdei 15 maart.

Yn dizze omgong kinne ek skriuwers dy ’t oan harren tredde literêre boek wurkje sille, in oanfraach yntsjinje. Ek sy binne fansels wolkom op it sprekoere. Alle ynformaasje oer de regeling en it oanfraachformulier fynst hjir. Hasto nei it lêzen fan de regeling en it oanfraachformulier noch fragen, bygelyks oer it wurkplan of oare ûnderdielen fan de oanfraach? Of wolst gewoan efkes tsjekke oftst alles goed begrepen hast? Meld dy dan per mail oan foar ien fan dizze dagen, en jou dyn foarkar oan foar online (fia Teams) of live by Het Letterenfonds: – woansdei 8 febrewaris (hiele dei) – tiisdei 14 febrewaris (middei) – woansdei 15 febrewaris (hiele dei, allinnich online).

Stjoer dyn oanmelding foar it sprekoere uterlik op freed 3 febrewaris nei Raoul Markaban. Nei ûntfangst fan de oanmeldingen wurdt in roaster makke: op moandei 6 febrewaris wurdt in mailtsje stjoerd mei in útnûging en tiid foar it petear. De petearen duorje maksimaal tweintich minuten. Fansels kinst ek altyd maile mei fragen oer it oanfraachformulier of de proseduere.

Ek de subsydzjepot fan de Provinsje Fryslân is wer iepen set. Mear ynformaasje is hjir te lêzen!

Us lid Job Degenaar is foarsitter fan it PEN Emergency Fund. PEN stiet foar “Poets, Essayists, Novelists / Playwrights, Editors en Non Fiction Writers”, en is in wrâldwide organisaasje fan en foar skriuwers, dy ’t de frije fersprieding fan literatuer en de frijheid fan ekspresje heech yn it findel hat. 

It tal helpfragen troch skriuwers, sjoernalisten, redakteuren en útjouwers, ûnder mear út Oekraïne en Belarus, nimt soarchlik ta troch de (driging fan) resinte geopolitike ferskowingen. Tagelyk wurdt de need yn de rest fan de wrâld der net minder om, lykas yn Myanmar, Afganistan en in soad oare lannen dêr ’t de frijheid fan ekspresje en mieningsutering fier te sykjen is. Allinnich al yn 2022 hat it PEN Emergency Fund 55 auteurs en harren húshâldingen finansjeel bystean kinnen.

Stichting Fonds Schrijvers in Nood, dat folle bekender is ûnder de ynternasjonale namme PEN Emergency Fund, ferlient finansjele stipe oan profesjonele skriuwers, sjoernalisten, redakteuren en útjouwers dy ’t yn need ferkeare om wat se skreaun of publisearre hawwe en driuwend jild nedich hawwe, bygelyks om flechtsje te kinnen nei in feiliger lân of om harren libben wer op te bouwen nei mishanneling of detinsje. Oanfragen komme yn de regel fia in team fan betûfte researchers fan PEN International, mei wa ’t it bestjoer nau gearwurket. It bestjoerswurk is frijwillich en der hoege gjin gebouwen ûnderhâlden te wurden. Al it jild dat binnenkomt, giet nei de yn need ferkearende auteurs. Troch it lytse tal bestjoersleden kin de stichting gau hannelje en somtiden noch op de dei fan oanfraach jild oermeitsje. Donaasjes en jeften binne mear as ea wolkom en nedich.

It PEN Emergency Fund hat in ANBI-status. It bankrekkennûmer is: NL 97 ABNA 0430 2740 33. Foar mear ynformaasje: www.penemergencyfund.com