Categorie: Nijs

Fan 1 augustus oant en mei 7 augustus sit Dichterskollektyf RIXT op ’e Feanhoop yn de Skriuwersarke fan Rink van der Velde silger. De 50 dichters sitte dêr lykwols net tagelyk, mar alle dagen komt der in twatal del om oan in strofe te wurkjen dat nei sân dagen in folslein gedicht wurdt.

Alles hat in skoft stillein fanwegen de koroanakrisis, dat no wol it kollektyf inoar wer opsykje. Gjin better plak dêrfoar as it Arkje en gjin bettere aktiviteit as mei-inoar wurkje oan in gedicht.

De Skriuwersarke fan de yn 2001 ferstoarne Fryske skriuwer Rink van der Velde is yn behear fan It Fryske Gea en Stifting FLMD. It Dichterskollektyf wurdt dy wike fan drûch en wiet foarsjoen troch de Poiesz út Boarnburgum.

Sûnt 1975 hawwe frijwilligers alle jierren der foar soarge dat Friezen en net-Friezen yn it Frysk harren ôfspraken en kontakten fêstlizze kinne. De earste edysje fan it Bûsboekje is dy fan 1976. Yn it begjin wie it Kristlik Frysk Selskip (KFS) de útjouwer, no is dat de Ried fan ‘e Fryske Beweging. Fan it Bûsboekje 2019 binne der wer goed 3000 stiks ferkocht.
De ôfrûne dagen is it Bûsboekje 2021 troch frijwilligers alwer rûnom yn Fryslân ferspraat. It Bûsboekje is op guon plakken ek bûten Fryslân te keap. Digitaal bestelle kin fansels; dat kin hjir, dan wurde jo trochstjoerd nei de winkel fan friese-producten.nl.  Gruttere ôfnimmers en winkels kinne neibestellings regelje troch in mail te stjoeren nei redaksje@busboekje.frl.

‘Der sil gjin tiid mear wêze’. It Quatuor pour la fin du temps fan Olivier Messiaen útfierd troch Marjolein van Dingstee op fioel, Corien Kolk op cello, Pauli Yap op piano en Pierre Lafay op klarinet.
Dichteres Aggie van der Meer skreau spesjaal foar dizze gelegenheid de gedichtesyklus: De tiid, it duorjen. De sân gedichten dy’t oanslute by de acht dielen fan Quatuor pour la fin du temps wurde foardroegen troch akteur Thijs Feenstra.

Op freed 21 augustus om 20.30 oere en snein 23 augustus om 15.00 oere.

De longlist fan de Jan Wolkerspriis 2020 is bekendmakke. Dy priis foar it bêste natoerboek is in inisjatyf fan de Volkskrant, Wrâld Natoer Fûns  en radiopogramma Vroege Vogels. Der steane tweintich titels op dy list fan de 130 ynstjoerde boeken. Net ien, mar twa boeken binne fan RIXT’ers, nammentlik Oerstoer fan Tialda Hoogeveen enVeldwerk fan Jan Kleefstra, dat er makke hat yn de mande mei Christiaan Kuitwaard.

Nei oanlieding fan de foarstelling 1000&1 Nacht is Tryater in skriuwaventoer oangongen mei sechstjin skriuwers. Yn de geast fan dizze mearke-eftige fertellingen hawwe se fia de post ferhalen nei elkoar cliffhangere. De ferhalen waarden skreaun mei pinne en papier, yn alle talen dy’t yn Fryslân sprutsen wurde. Sadree’t der in slúf mei ferhalen by immen op ’e matte lei, hie eltse skriuwer trije dagen de tiid om in ferfolch oan it fúljeton te skriuwen.

It risseltaat fan dat skriuwaventoer is trije rigen fan sa’n fiif ferhalen. En dy ferhalen binne no te beharkjen yn de bûtenloft fan literatuerstêd Ljouwert. Op plakken dêr’t genôch romte is om de ferhalen yn dy omgean te litten, om yn dyn holle te reizgjen nei oare kulturen, nei fiere lannen. Eltse rige hat in eigen ferhalerûte krigen sada’tst dysels troch de romte cliffhangerje litte kinst. Yn totaal binne der trije mooglikheden yn Ljouwert om te lústerjen nei dy mearke-eftige ferhalen. Hast allinne in mobyl mei in kamera nedich. De ferhalen binne te belústerjen fia in QR-koade dy’t op de kuierpaden te finen binne. De rûtes fynst op de site fan Tryater.

De skriuwersprojekten fan Tryater binne bedoeld om skriuwers romte te jaan om te ûndersykjen en te eksperimintearjen. Cliffhangerje makket ûnderdiel út fan Tryater Rûnom, it plak dêr’t oare aktiviteiten as foarstellingen organisearre wurde en dêr’t de ferbining mei it publyk sintraal stiet. Foar mear ynfo, gean nei tryater.nl

Bavius Bouma, in âld frijfeint yn Akkrum, fertelt oan syn besiker, in sjoernalist en hertstochtlik fisker, wat er yn de oarloch meimakke hat. Oanlieding ta syn relaas is de fynst fan in Dútske motorfyts mei sydspan yn it wetter, yn de Heafeart nei De Deelen. Mei in pear maten hat Bavius yn de lêste oarlochsjierren yn dat ûnlân ûnderdûkt sitten. Krekt foar de befrijing hat him dêr in singelier drama ôfspile, dat noait bekend wurden is. It guozzeroer, in antyk stik sjitark mei de útwurking fan in kanon, spilet in belangrike rol yn dy oangripende en sober fertelde roman. It guozzeroer giet ek oer de leafde fan Bavius foar in Russyske faam, twangarbeidster yn Normandië.
 
It guozzeroer is in werútjefte fan de lêste roman fan Rink van der Velde (1932-2001). Sjoch ek op ‘e side fan Bornmeer.

Yn it boek – 216 siden, mei mearkleurige yllustraasjes en hurd kaft – steane fyftich mearkes yn fiif eilântalen: it Aasters, Meslânzers en Westers op Skylge, it Amelanners en it Skiermuontseagers. De mearkes binne oerset troch eksperts yn de eilântalen, meastal fan de eilannen sels. Noch nea earder ferskynde der sa’n grutte samling teksten yn de eilanner talen yn ien boek.

Lida Dykstra (It Hearrenfean, 1961) skriuwt sûnt 1992 berneboeken yn it Frysk en it Nederlânsk en set har eigen boeken oer fan de iene nei de oare taal. Njonken printeboeken en boeken foar begjinnende lêzers, skriuwt se foar de âldere jeugd. By dy boeken lit se har graach ynspirearje troch (keunst)skiednis, har eardere fakgebiet. Har faak bekroande wurk skaaimerket him troch in soad fantasy en humor. Sûnt dit jier is Lida Dijkstra Berneboekeambassadeur yn Fryslân.
 
It boek ‘Het beest met de kracht van tien paarden’ (2020) is in herfertelling fan in ferhaal út de Grykske mytology oer Theseus en de Minotaurus (in minsk-bolle). It is in brûzjend ferhaal oer Grykske helden en antyhelden, en in leafdesskiednis dy’t sterker is as it needlot. It boek is yllustrearre troch Djenné Fila (har debút as yllustrator van jeugdboeken) en ferskynde by útjouwerij Luitingh-Sijthoff.
 
Vanessa Joosen yn De Standaard, 17 jannewaris 2020 (*****): “Dijkstra en Fila brengen een verhaal van alle tijden op een manier die aansluit bij het beste wat de jeugdliteratuur vandaag te bieden heeft.”

Wêrom kinne literatuer en poëzy sa moai wêze? De Dichter fan Fryslân, Nyk de Vries, jout it antwurd yn in literêr lesprogramma dat hy spesjaal foar middelbere skoallen yn Fryslân makke hat. Fan hjoed ôf kinne alle middelbere skoallen yn Fryslân fia de webside fan Dichter fan Fryslân in fergees skoaloptreden boeke foar it kommende skoaljier (’20 – ’21).
 
De Dichter fan Fryslân biedt ferskillende lesprogramma’s oan oer poëzij en literatuer, yn kombinaasje mei muzyk en fideo. De lesprogramma’s bestean út in optreden en in les yn ien. 
 
De Dichter fan Fryslân bringt op in tagonklike en humoristyske wize, syn foar in grut part eigen ferhaal. Dat is in ferhaal oer syn middelbere skoaljierren – as boufakkerssoan út in húshâlding dêr’t literatuer net fanselssprekkend wie. Hy fertelt oer syn eigen wille en ûnwissens yn dy tiid, oer fereale wêze en ferwachtings en foaral oer hoe’t er yn dy jierren mei it skriuwen en de literatuer yn oanrekking kaam.
 
It projekt ‘Dichter fan Fryslân’ is in inisjatyf fan de provinsje Fryslân en wurdt útfierd troch de Afûk. Mei de beneaming fan in Dichter fan Fryslân wol de provinsje by in breder publyk mear omtinken freegje foar de keunstfoarm poëzij. Sjoch foar mear ynformaasje oer it skoalprojekt, of foar it boeken fan in fergees skoaloptreden: www.dichterfanfryslan.nl/skoaloptreden/