Fraachpetear tusken Jan en Reina
Jan H. Woudstra is ponghâlder fan it Skriuwersboun. Reina Greet Smeink – Kroodsma is kandidaat-bestjoerslid. Yn april wol se graach yn it bestjoer talitten wurde en de taken fan de sekretaris oernimme.
Reina fertel ris; wa is dyn heit wa is dyn mem?
Ik bin ien fan de fjouwer en dan de twadde fan Pieter en Nelie. Hikke en teine yn Jannum op ‘e buorkerij. Ik haw fan hûs út in protte leafde foar de natuer meikrigen. It wie dêr lyts en dochs grut om ’t ik alle romte hie dy’t ik nedich wie. Letter nei ‘de grutte stêd’ Dokkum op skoalle en dernei de noch gruttere wrâld yn.
En do Jan? Fan wa bist do der ien?
Wat grappich datsto dat seist fan de grutte stêd Dokkum. Ik bin opgroeid yn Ljouwert en by myn trouwen krekt keazen foar in lyts stedsje as Dokkum om de grutte stêd te mijden. As ik oan Jannum tink, dan tink ik oan dat moaie tsjerkje op in prachtige serene plak mei it moaie doopfont en sarkofagen. Ik haw dêr in ea filmke opnommen mei myn freon ds. Herman de Vries (sjoch mar ris op Youtube).
Sa at ik sei bin ik opgroeid yn Ljouwert. Us heit hjit Andries Woudstra en ús mem Klaaske Westerhuis. Ik bin fan hûs út totaal net Frysk wend. Heit komt út Rottefalle en mem út it Bilt. Thús (yn de grutte stêd Ljouwert) praten wy Biltsk. Troch myn frou Baukje, dy berne is yn Ie, kaam it Frysk om de hoeke. Dêrfoar haw ik allinne Fryske les hân yn it fuortset ûnderwiis.
Hoe gie dat mei taal by dy thús Reina? Ik nim oan in soad Frysk?
By ús thús waard yndied in soad Frysk praat. Us mem komt út it ûnderwiis en hat it altyd belangryk fûn dat wy ús ek goed yn ’t Nederlânsk fersteanber meitsje koene. De boekekast stie altyd fol. De leafde foar letters is altyd bleaun. By alle fjouwer trouwens. Dêr bin ik hiel tankber foar.
Hoe bisto oant skriuwen kommen Reina, do wiest dus earst fysioterapeut?
Dat kloppet. En mei folle wille. Ik wie spesjalisearre yn geriatry en neurology en altyd ûnderweis om’t ik meastentiids de minsken thús behannele. Troch sykte hold dat frij hookstrooks op. Dat ha ik best wol hiel dreech fûn. Mar, ik bin fansels ien fan Pieter en Nelie en dy jouwe net samar belies. Dus ha ik neitocht oer wat de mooglikheden binne en kaam wer werom by de taal. Wannear’t ik der oer nei tink hat de leafde foar wurden nea fuort west en ha ik by alles wat ik oant no ta dien ha altyd dwaande west mei taal. Of dat no it genietsjen wie fan de ferhalen fan eartiids dy’t ik hearde as fysioterapeut of in folder dy’t ik makke, taal hat altyd in reade tried west. It ferhaal fan Reina, skriuwen, ferhalen en wurden, dat ferhaal giet noch hieltyd fierder. No as wurdsamler foar bern en stikem ek foar grutte minsken.
Mear lêze? Sjoch hjir!
Skriuwerworkshop yn it ramt fan Under Wetter fan Tryater
Meikoarten spilet Tryater de foarstelling Under Wetter op de iisbaan fan Wergea. By de foarstelling wurdt in oanfoljend programma (Tryater Rûnom) organisearre foar ynteressearre skriuwers. Do sjochst de foarstelling en dochst mei oan in skriuwworkshop. Uteinlik kinst dyn skreaune tekst hearre litte by in ynteraktive ferhalerûte.
Wat is der te dwaan?
Kenst noch it krassende lûd fan Fryske houtsjes? Kinst dy noch heuge dat hiele lange iispylken oan de daksgoate hongen? Wat is dyn waarmste iisoantinken? By de workshop fertelt Wessel de Vries, de skriuwer fan it stik, oer it kreative proses fan de teatertekst. Dêrnei silst mei workshopdosint Sytse Jansma sels op syk nei waarme iisferhalen fan eartiids, fan no en fan de takomst. Ferkenst de ferskillende tematiken dy’t yn de foarstelling oan bod komme en ferwurkest dy yn in koart ferhaal.
De resultaten wolle se graach presintearje yn Under Wetter Kuierferhalen, in ynteraktive kuierrûte dêr’t ferhalen yn te beharkjen binne. In redaksje lêst mei dy mei om dyn tekst sa goed mooglik útkomme te litten.
Wat foar dy?
Troch dy op te jaan foar dit skriuwaventoer dûkst yn de tematyk fan de foarstelling, besjochst de foarstelling (try-out) en silst mei in groepke oan de slach om in nijsgjirrich koart ferhaal te skriuwen. Dus hâldst fan skriuwen en teater? Fynst it moai om oare skriuwers te moetsjen? Dan gean se graach mei dy oan de slach.
Oanmelde
De workshop is tongersdeitejûn 7 april yn it gebou fan Tryater. De foarstelling (try-out) is tongersdeitejûn 12 maaie op de iisbaan fan Wergea. Wês der gau by, want maksimaal 20 skriuwers kinne meidwaan.
Meidwaan? Jou dy dan op foar 1 april troch in mail te stjoeren nei Sytse Jansma (s.jansma@tryater.nl). Dêrnei krijst mear útlis. Kosten: € 30,00 (ynklusyf foarstelling en workshop)
OPTREDE FOAR DE FREDE
Dichterskollektyf RIXT, kultureel opinyblêd De Moanne en City of Literature Ljouwert organisearje kommende snein 13 maart in kulturele manifestaasje foar de frede.
Skriuwers, dichters en muzikanten komme byinoar yn ytkafee De Basuin (achter it Ljouwerter stasjon) en foarmje in line-up mei koarte optredens.
Ferskate learlingen fan Kristlik Gymnasium Beyers Naudé dogge ek mei.
De presintaasje fan de middei is yn hannen fan Amarins Geveke, haadredakteur fan De Moanne.
Elkenien is tige wolkom.
De tagong is fergees, mei in donaasje nei draachkrêft oan Giro555.
OPROP
Skriuwers, dichters en muzikanten dy’t har oanslute wolle mei in optreden, kinne har oant uterlik freed 11 maart oanmelde fia ynfo@rixt.frl
It evenemint is meartalich.
It stiet dy frij om de taal fan dyn hert te brûken.
SNEIN 13 MAART
12.00 – 14.30 OERE
PLAK: YTKAFEE DE BASUIN
Nieuwe Hollanderdijk 1, Ljouwert
Oprop Gedichten foar it FeRstival 2022
Alle jierren organisearret it Cedin it FeRstival, in Fryske foardrachtwedstriid foar learlingen út it fuortset ûnderwiis. Foar de edysje fan 2022 wurdt wer in FeRsefariaasje-bondel gearstald mei safolle mooglik nije fersen. Ut dy fersen kieze dielnimmers it gedicht foar de earste omgong.
In karkommisje giet (anonym) gear oer de fersen. Wurde dy geskikt achte, dan sille se bondele wurde yn FeRsefariaasje. Dat sil nei de simmerfakânsje nei de skoallen stjoerd wurde. Der binne trije doelgroepen:
| Starters | 1ste klasse basisfoarming, dus 12/13 jier; |
| Trochsetters | 2de en 3de klassers, dus 14 en 15 jier; |
| Toppers | 4de klassers, MBOers en HBOers, 16, 17 en 18 jier. |
De groep Starters is de grutste, dus binne dêr ek de measte gedichten foar nedich. De útdaging is fansels om hjoeddeiske tematiken te ferwurkjen en út it perspektyf fan de jongeren wei te skriuwen. Ferline jier keas dizze groep opfallend faak it gedicht ‘Rein’ fan Berber Spliethoff. In ienfâldich gedicht mei in tema dat foar skoalgeande jongerein werkenber is. De groep Toppers kin al hiel wat oan en kiest faak moderne poëzij.
De fergoeding is € 75,- it gedicht as de karkommisje in fers útkiest. Bydrages kinne oanlevere wurde oant 6 maaie o.s. fia t.vanakker@cedin.nl. Mear ynformaasje oer it festival is te finen op www.ferstival.frl.
Skriuwgroep FeRstival
Wolle jo ek gedichten skriuwe foar FeRstival mar soene jo tidens it skriuwproses graach feedback krije fan oare dichters? Dan is it faaks in idee om oan te sluten by de Skriuwgroep FeRstival, in groep dichters dy’t ûnder lieding fan Arjan Hut oan ‘e slach giet mei it skriuwen fan gedichten dy’t geskikt binne om foar te dragen. Digitaal meidwaan is ek mooglik. Dan jout de skriuwgroep feedback fia de e-mail.
De kursus wurdt fergees oanbean troch Cedin en Tresoar.
- Datums: 22 maart, 5 april, 19 april, 3 maaie (reservedatum: 26 april)
- Tiid: 19.30 oere
- Kosten: fergees
- Lokaasje: Tresoar
Der is plak foar maksimaal 12 dielnimmers. Oanmelde kin oant 15 maart by Arjan Hut, a.j.hut1976@kpnmail.nl.
Rely-priisfraach 2022 iepensteld
De Rely Jorritsmapriisfraach foar Fryske ferhalen en gedichten is wer iepensteld. It is de 68ste kear dat de priisfraach útskreaun wurdt. Wa’t gading meitsje wol, kin in ferhaal en/of fers ynstjoere. In ûnôfhinklike sjuery hifket de ynstjoeringen anonym en kin maksimaal fiif ferhalen en fiif fersen bekroane. Elk bekroand ferhaal of gedicht wurdt honorearre mei €1000. De ynstjoertermyn slút 15 maaie o.s. De sjuery bestiet út Rianne Blokzijl, Beart Oosterhaven en Oene Spoelstra..
Rely Jorritsma (Jellum 1905 – Nijmegen 1952) hie yn syn testamint bepaald dat der alle jierren in priisfraach útskreaun wurde moat foar de bêste fiif gedichten en fiif ferhalen yn de Fryske taal. Al sûnt 1954 wurdt syn winsk útfierd. De stifting Rely Jorritsmafûns hat de organisaasje opdroegen oan de stifting Frysk Letterkundich Museum en Dokumintaasjesintrum (FLMD). De ynstjoeringen moatte digitaal as bylage ferstjoerd wurde oan rely@stiftingflmd.frl Namme, adres en telefoannûmer fan de ynstjoerders moatte apart yn de e-mail fermeld wurde, mar bliuwe geheim foar de sjuery. Foar mear ynformaasje sjoch de webside: www.stiftingflmd.frl
Provinsjale subsydzjeregeling Kultuer en Mienskip Fryslân iepen
Wa’t in Frysktalich boek of toanielstik skriuwe wol of oan in Fryske oersetting wurkje sil kin fan 19 jannewaris ôf wer terjochte by de Provinsjale subsydzjeregeling Kultuer en Mienskip Fryslân. De regeling ferlient ek stipe oan organisatoaren fan sporteveneminten. Ek promoasje yn it bûtenlân en oersettingen nei in Fryske streektaal kinne rekkenje op subsydzje.
De regelingen oangeande Frysktalige literatuer geane woansdei 19 jannewaris iepen en binne bedoeld om it skriuwen, it oersetten en it útjaan fan oarspronklike Frysktalige fiksje, non-fiksje en toanielstikken te befoarderjen. Net alle ûnderdielen fan de regeling binne like lang iepene en ek jilde foar guon ûnderdielen ferskate tiidfakken.
Neist de subsydzje foar it skriuwen (maksimaal € 55.000, -, oanfragen oant en mei 30 septimber 2022) is ek subsydzje beskikber foar it yn it Frysk oersetten en bewurkjen fan literatuer. Dêrby is nij dat dizze subsydzje ek jildt foar oersettingen fan it Frysk nei in Fryske streektaal. Oersetters kinne op twa mominten in oanfraach yntsjinje. It earste tiidrek rint oant en mei 26 maaie 2022. It twadde tiidrek rint fan 1 septimber 2022 oant en mei 13 oktober 2022. Foar it earste tiidrek is € 15.000, – beskikber en foar it twadde € 11.000, -. De regeling foar it útjaan fan Fryske boeken is útwreide trochdat it net mear allinnich foar oarspronklike Fryske boeken beskikber is mar ek foar oersettingen nei it Frysk.
Foar de promoasje fan Frysktalige boeken is € 10.000, – frijmakke. Oars as yn foargeande jierren kin no ek subsydzje oanfrege wurde foar promoasje bûten Europa. Oanfragen foar dizze regeling binne oant en mei 30 septimber 2022 wolkom. Foar it útjaan fan Frysktalige literatuer úteinlik binne dit jier twa yntsjinnterminen fêststeld, elk mei in subsydzjeplafond fan € 65.000. Oanfragen kinne yntsjinne wurde fan 19 jannewaris 2022 oant en mei 28 april 2022 en fan 1 septimber oant en mei 13 oktober 2022.
Foar mear ynformaasje en it dwaan fan in oanfraach kinne jo terjochte op dizze webpagina fan Provinsje Fryslân.
Ferdinand de Jong skriuwt Frysk Kadoboek 2022
Skriuwer Ferdinand de Jong (Oranjewâld, 1969) skriuwt it Frysk Kadoboek 2022. Yn 2010 ferskynde fan him syn earste roman ‘Guozzeflecht’. Twa jier letter krige hy de Rink van der Velde priis foar syn roman ‘It dak fan ’e wrâld’. Syn lêste roman ‘De tredde perioade’ (2018) is ek yn it Nederlânsk ferskynd.
Ferdinand de Jong: “It is fansels prachtich as je frege wurde om it Kadoboek te skriuwen. It foardiel fan in Kadoboek is dat lêzers ek ris wurk fan in skriuwer ûnder eagen krije dêr’t se oars net daliks in boek fan keapje as lêze soenen. De útdaging is dan fansels om in boek te skriuwen dat krekt dy lêzers ferliedt om mear fan jo wurk te lêzen.”
Fryske Boekewike yn oktober 2022
It Kadoboek wurdt presintearre op freed 28 oktober 2022 tidens it Frysk Boekefeest, dat spesjaal op fersyk fan de Kadoboek-skriuwer diskear yn Oranjewâld plakfine sil.
De Fryske Boekewike set takom jier útein mei it Boekefeest yn Oranjewâld op freedtejûn 28 oktober. It Kadoboek is dêrnei de hiele Boekewike fan 29 oktober o/m 6 novimber fergees te krijen by oankeap fan in boek. It Kadoboek fan 2022 wurdt útjûn yn gearwurking mei útjouwerij Bornmeer.
Foto: Jacob van Essen
Ilja Leonard Pfeijffer yn it Frysk
It nasjonale Boekenweekgeschenk wurdt yn 2022 skreaun troch Ilja Leonard Pfeijffer. De Fryske oersetting wurdt makke toch Jetske Bilker. Yn de nasjonale Boekenweek, 5 o/m 13 maart takom jier, is de Fryske oersetting fergees te krijen by oankeap fan in Frysk boek.
It Kadoboek en de Fryske oersetting fan it nasjonale Boekenweekgeschenk binne beide in inisjatyf fan Boeken fan Fryslân. Sjoch foar mear ynformaasje oer de aktiviteiten en projekten fan Boeken fan Fryslân op de fernijde webside: www.boekenfanfryslân.frl.
Oprop foar de Skriuwersarke
Takom jier sil de arke dy’t earder taheard hat oan skriuwer Rink van der Velde (1932-2001) wer beskikber wêze foar in skriuwer of dichter dy’t yn alle rêst dwaande wêze wol mei Fryske literatuer of literatuer yn in oare streektaal fan Fryslân. (Foar Hollânsktalich wurk wurdt troch it Nederlands Letterenfonds it Roland Holsthûs yn Bergen, Noard-Hollân beskikber steld.) De arke leit yn in petgat oan de Drachtster Heawei tusken De Wylgen en De Feanhoop.
Skriuwers of dichters dy’t noch net earder yn totaal seis wiken yn de arke oan it wurk west hawwe, kinne oanjaan hokker wiken (net mear as seis) hja nei de arke ta wolle. It giet om it simmerskoft mar oare winsken binne yn oerlis ek mooglik. Op dizze wize hoopje wy safolle mooglik skriuwers en dichters in kâns te jaan om yn de arke oan it wurk te kinnen.
It doel is dat de arke brûkt wurdt as plak dêr’t de skriuwers en dichters alle gelegenheid krije om te wurkjen. It is net as ‘simmerhúske’ bedoeld. Ofsjoen fan de kosten foar iten, drinken en telefoan is it ferbliuw yn de arke fergees. De skriuwer/dichter tekenet in hierkontrakt, mar de hier wurdt betelle troch de Stifting Frysk Letterkundich Museum en Dokumintaasjesintrum út it saneamde ‘Tamminga-Piebenga-Fûns’, wylst it ûnderhâld fan de arke en de fêste lêsten dêrfoar bekostige wurde troch datselde fûns en It Fryske Gea.
Belangstellenden kinne har oant 1 febrewaris 2022 skriftlik oppenearje by Pieter de Groot, skriuwer fan de Stifting Frysk Letterkundich Museum en Dokumintaasjesintrum, De Koarte Baan 11, 8731 DX Wommels. Dêrby moat neist de perioade ek oanjûn wurde wat de skriuwer/dichter fan doel is te dwaan. In kommisje út it bestjoer fan de Stifting FLMD makket de kar hokker skriuwers/dichters fan de arke gebrûk meitsje kinne. Mocht it yn 2022 net slagje om plak te krijen, ek yn 2023 wurdt de arke wer foar skriuwers en dichters iepensteld.
Grutte Gedichtejûn op 4 febrewaris 2022 yn de IJsherberg te Dokkum
Frysk literêr tydskrift Ensafh organisearret wer syn jierlikse Grutte Gedichtejûn. It barren sil ditkear wer op lokaasje plakhawwe, nammentlik yn ’e IJsherberg yn Dokkum. It sil heve op 4 febrewaris 2022 om 19:30 oere.
Dêrom ropt de redaksje alle dichters en foarlêzers, ryp en grien, op om harren op te jaan om sa op ’e jûn sels ien gedicht foar te lêzen. It makket net út yn hokker (streek- of minderheids)taal oft it fers skreaun is. Jo hoege sels net iens dichter te wêzen, jo meie ek gerêst in gedicht fan immen oars foarlêze. Opjaan kin fia it e-mailadres: ensafhpoezij@gmail.com
Fansels is der lykas wenst muzyk by. Onno en Henderikus sille tusken de foardrachten troch spylje.
En fansels moatte de organisaasje, dichters en publyk de dan jildende koroanamaatregels yn acht nimme.
Ensafh is it iennichste literêre tydskrift dat folslein Frysktalich is. Der komt seis kear yn it jier in papieren nûmer út fol mei proaza, poëzy, skôgings, yllustraasjes ensfh. Om ’e trije dagen komt der in nije publikaasje op ynternet. In pear kear yn it jier organisearret de redaksje in literêr barren, lykas de Grutte Gedichtejûn.
Fryske en Deenske dichters presintearje blomlêzing yn Ljouwert en Harns
Fan ’t simmer hawwe de Fryske dichters Cornelis van der Wal, Elmar Kuiper, Syds Wiersma en Geart Tigchelaar yn Aarhus west op it ynternasjonale literatuerfestival LiteratureXchange om mei de Deenske dichters Peter Laugesen, Annemette Kure Andersen, Tomas Dalgaard, Carsten René Nielsen en Mads Mygind de twatalige blomlêzing Oar hûs / Et andet hus (Hispel)te presintearjen.
Fan ’t hjerst binne de Denen oan bar om Fryslân oan te dwaan en sa harren poëzy klinke te litten yn sawol Ljouwert as Harns. Op 5 novimber om 20:30 oere steane de Deenske en Fryske dichters op it poadium yn de Westerkas yn Ljouwert. Dat is yn it wykein dat der rûnom omtinken is foar de Gysbert Japicxpriisútrikking. Kaartsjes binne fergees, mar moatte al besteld wurde: https://explore-the-north.nl/nl/pagina/westerkas. Op 7 novimber dogge hja de havenstêd Harns oan. Middeis 15:00 oere kin elk bûtendyks yn it smûke priuwlokaal fan Het Brouwdok komme foar oardel oere poëzy en muzyk fan Biltske sanger-fersyskriver Jan de Vries.
Yn 2019 hawwe de fjouwer Fryske dichters in wike yn Aarhus west om kollega-dichters te treffen en om op te treden. Dêr is in gearwurking mei de fiif Deenske dichters út fuortkommen. Sa hawwe hja dwaande west om inoars wurk oer te setten, fjouwer fan elke dichter mei as einresultaat Oar hûs / Et andet hus. Geart Tigchelaar hat de bondel fan foto’s foarsjoen.
‘In oar hûs kin fiele as thúskommen op in oar plak,’ sa stiet yn it foaropwurd fan ’e bondel. En dat is krekt hoe’t de Fryske dichters harren fielden yn de twadde grutste stêd fan Denemarken. En fan dat oare hûs jouwe hja poëtysk blyk yn de twatalige bondel.
